ضایعه نخاعی چیست و انواع آن
ضایعه نخاعی با قطع پیام های بین مغز و بدن باعث مختل شدن سیستم عصبی می شود. برای رفع عوارض ناشی از ضایعه نخاعی می توان از انواع بریس استفاده نمود. شما می توانید برای تهیه بریس های مناسب ضایعه نخاعی به مرکز پلی کلینیک تخصصی ارتوپدی فنی دکتر فروغ، مراجعه نمایید. لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره با کارشناسان ما، از طریق تماس با شماره تلفن 02166576424 و شماره واتس آپ ٠٩٣٩٦٩٨٤٤٣٠اقدام فرمایید.
نخاع یک دسته ضخیم از اعصاب است که از یک فضای توخالی در ستون مهرهها به نام کانال نخاعی عبور میکند. نخاع پیامها و دستورالعملها را از طریق سستم عصبی محیطی از مغز به بقیه بدن میرساند و احساسات را از سیستم عصبی محیطی به مغز منتقل میکند.
علت ضایعه نخاعی:
ضایعه نخاعی (SCI) ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که ضربه سختی به کمر وارد شود. اگر این آسیب باعث دررفتگی یا شکستگی مهره ها شود، تکههای استخوان می توانند بافت نخاع را سوراخ کرده یا سیگنال های عصبی را مختل کنند.
علل شایع SCI تروماتیک عبارتند از:
- تصادفات با وسایل نقلیه
- سقوط
- آسیبهای مربوط به ورزش و تفریح
- اعمال خشونت آمیز، مانند شلیک گلوله یا چاقو زدن
برخی از علل آسیبهای غیر تروماتیک SCI عبارتند از:
- تومورهای ستون فقرات
- عفونتهایی مانند انتروویروسها همچون فلج اطفال
- ایسکمی عروقی (تامین خون یا اکسیژن رسانی ضعیف به نخاع) ناشی از انفارکتوس مغزی (مانند آمبولی، آترواسکلروز، و اختلالات واسکولیتی)
- میلوپاتی دژنراتیو گردنی
- شرایطی مانند بیماری دژنراتیو دیسک ، اسپوندیلوز، پوکی استخوان و میلیت عرضی.
علائم ضایعات نخاعی:
علائم SCI بسته به محل و شدت آسیب متفاوت است. در ابتدا، بیمار ممکن است شوک نخاعی را تجربه کند که باعث از دست دادن احساس، حرکات ماهیچهای و رفلکسهای زیر سطح آسیب شود. اما با کاهش این دوره شوک، علائم دیگری ظاهر میشود و شدت SCI آشکارتر میشود.
معمولاً، هر چه سطح آسیب نخاع بالاتر باشد، علائم شدیدتر میشود. به عنوان مثال، آسیب درمهره دوم و سوم ستون فقرات بر عضلات تنفسی و توانایی تنفس تأثیر میگذارد. با این حال، آسیب ناحیه پایینتر در مهرههای کمری، ممکن است فقط بر عملکرد عصب و عضله در مثانه، روده و پاها تأثیر بگذارد و احتمالاً بر عملکرد تنفسی تأثیری ندارد.
انواع ضایعه نخاعی:
به زبان ساده، دو دسته اصلی آسیبهای نخاعی وجود دارد: کامل و ناقص
-
آسیبهای نخاعی کامل:
SCIهای کامل جدیترین ضایعات هستند و زمانی رخ میدهند که نخاع آسیب دیده باشد و توانایی مغز برای ارسال سیگنال به زیر محل آسیب را از بین میبرد. به عنوان مثال، برای آسیبی که بر نخاع کمری تأثیر میگذارد، میتواند منجر به فلج زیر کمر شود و در عین حال عملکرد حرکتی را در قسمت بالایی بدن و بازوها حفظ کند (پاراپلژی). با این حال، برای صدمات کامل در ستون فقرات گردنی، اغلب منجر به از دست دادن عملکرد حرکتی در قسمت تحتانی و فوقانی بدن میشود (تتراپلژی، که به عنوان کوادریپلژی نیز شناخته میشود).
-
آسیبهای نخاعی ناقص:
SCIهای ناقص معمولاً ناشی از فشرده سازی یا وارد شدن آسیب به نخاع است که توانایی مغز را برای ارسال سیگنال به زیر محل آسیب کاهش میدهد. به دلیل وضعیت ناقص نخاع، آسیبهای ناقص از فردی به فرد دیگر به شدت متفاوت است. برخی از عملکردهای حسی و حرکتی ممکن است در برخی کمی به خطر بیفتند یا در برخی دیگر تقریباً حذف شوند. علاوه بر این، برخی آسیبهای ناقص منجر به تریپلژی یا از دست دادن حس و حرکت در یک دست و هر دو پا میشود.
آسیبهای نخاعی ناقص به طور فزایندهای رایج هستند. در حال حاضر بیش از 60 درصد از آسیبهای نخاعی را تشکیل میدهند.
برخی از رایجترین انواع آسیب های ناقص یا جزئی نخاع عبارتند از:
- سندرم طناب قدامی: این نوع آسیب در قسمت جلویی نخاع به مسیرهای حرکتی و حسی در نخاع آسیب میرساند. ممکن است فرد کمی احساس را حفظ کند اما برای حرکت کردن تقلا میکند.
- سندرم طناب مرکزی: این آسیب یک آسیب به مرکز طناب است و به اعصابی که سیگنالها را از مغز به نخاع میرسانند آسیب میزند. از دست دادن مهارتهای حرکتی ظریف، فلج شدن بازوها و آسیب جزئی - که معمولاً کمتر مشخص میشود - در پاها شایع هستند. برخی از بازماندگان نیز از دست دادن کنترل روده یا مثانه رنج میبرند یا توانایی عملکرد جنسی را از دست میدهند.
- سندرم براون سکوارد: این سندروم محصول آسیب به یک طرف نخاع است. آسیب ممکن است در یک طرف بدن بارزتر باشد. به عنوان مثال، حرکت ممکن است در سمت راست غیرممکن باشد اما به طور کامل در سمت چپ حفظ شود. میزان آسیب دیدگی از بیمار به بیمار دیگر بسیار متفاوت است.
شایع ترین انواع آسیب های نخاعی عبارتند از:
-
تتراپلژی:
این آسیب ها که در نتیجه آسیب به نخاع گردنی ایجاد می شوند، معمولاً شدید ترین هستند و درجات مختلفی از فلج را در تمام اندام ها ایجاد می کنند. گاهی اوقات به عنوان کوادریپلژی شناخته می شود، تتراپلژی توانایی برای حرکت در زیر محل آسیب را از بین می برد و ممکن است در کنترل مثانه و روده، تنفس و سایر عملکرد های معمول مشکلات ایجاد کند. هرچه این آسیب در نخاع گردنی بالاتر باشد، احتمالاً علائم شدیدتر خواهد بود.
-
پاراپلژی:
زمانی اتفاق می افتد که حس و حرکت از نیمه پایینی بدن، از جمله پاها حذف شود. این آسیبها محصول آسیب به نخاع قفسه سینه است. مانند صدمات نخاعی گردن، صدمات معمولاً زمانی شدید تر می شوند که به مهره بالایی نزدیکتر باشند.
-
تری پلژی:
تری پلژی باعث از دست دادن حس و حرکت در یک دست و هر دو پا میشود و به طور معمول محصول آسیب نخاعی ناقص است.
-
مونوپلژی:
از دست دادن حرکت یا احساس در یک ناحیه از بدن، معمولاً یک اندام. افراد مبتلا به مونوپلژی اغلب کنترل بقیه بدن خود را به دست می آورند اما قادر به حرکت یا احساس در اندام آسیب دیده نیستند.
علاوه بر مشکلات حرکتی یا احساس کردن دستها و پاها، ممکن است موارد زیر نیز تجربه شود:
- از دست دادن عملکرد روده یا مثانه
- از دست دادن احساس در بدن
- مشکلات ضربان قلب و فشار خون
- درد مزمن
آسیب نخاعی تروماتیک:
آسیبهای اولیه و ثانویه
یک SCI تروماتیک فقط به نخاع در نقطه ضربه اولیه آسیب نمیرساند. آسیب اولیه میتواند باعث ایجاد آن چیزی شود که به عنوان یک آبشار آسیب ثانویه شناخته میشود: مجموعهای از تغییرات بیولوژیکی مرتبط که هفتهها و ماهها پس از آن رخ میدهد و همچنین ممکن است با توانایی نخاع برای بهبودی تداخل داشته باشد و به طور بالقوه منجر به درد و اختلال عملکرد عصبی شود.
- سلولهایی که از سیگنال دهی در نخاع پشتیبانی میکنند، شروع به مردن میکنند.
- رگهای خونی در نخاع عملکرد خود را از دست میدهند.
- آسیب عروق خونی منجر به التهاب طناب نخاعی میشود.
- التهاب باعث فشردگی نخاع و بدتر شدن آسیب اولیه میشود.
آسیب اولیه آسیب ساختاری به ستون فقرات است، مانند دررفتگی یا شکستگی مهرهای همراه با فشردگی بعدی طناب نخاعی که در اثر حادثه ترومایی اولیه ایجاد میشود.
علاوه بر آسیبهای ساختاری اولیه، سلولهای گلیال و سلولهای عصبی مجاور در نخاع آسیب دیده و از دریافت خون مورد نیاز نخاع جلوگیری میکنند. سلولهای گلیال مواد مغذی و سایر حمایتها را برای سلولهای عصبی در سیستم عصبی مرکزی که از مغز و نخاع تشکیل شده است، فراهم میکنند.
این آسیب ساختاری و سلولی اولیه است که باعث ایجاد آبشار آسیب ثانویه میشود. همانطور که از نام آن پیداست، آبشار آسیب ثانویه مجموعهای از تغییرات است که اغلب یکی پس از دیگری ایجاد میشود. تنها در چند ساعت پس از SCI شروع شده و ممکن است بیش از 6 ماه پس از آسیب اولیه ادامه یابد.
آسیب اولیه و ثانویه ناشی از آسیب نخاعی در مراحل زیر رخ میدهد:
- مرحله آسیب حاد (کمتر از 48 ساعت پس از حادثه تروماتیک)
- مرحله آسیب تحت حاد (48 ساعت تا 14 روز پس از آن)
- مرحله آسیب متوسط (14 روز تا 6 ماه پس از آن)
- مرحله آسیب مزمن (6 ماه بعد و بعد از آن)
بریس ضایعه نخاعی:
پس از آسیب نخاعی، پزشک ممکن است از شما بخواهد که یک بریس ببندید. بریس موقعیت ستون فقرات را به صورت خارجی کنترل کرده، نیروهای اصلاحی اعمال میکند و زمانی که بافتهای نرم (مثلاً رباطها) نمیتوانند ستون فقرات را تثبیت کنند، حرکت را محدود میکند.
اگرچه انواع و طرحهای زیادی وجود دارد، بریسها معمولاً به دو دسته نرم یا سخت تقسیم میشوند. انواع دیگر بریسها فقط از ستون فقرات گردنی، سینهای، کمری یا لومبوساکرال پشتیبانی میکنند. این بریسها ممکن است برای تثبیت ستون فقرات پس از آسیب یا جراحی استفاده شوند.
پزشک شما بهترین توصیه را برای نوع بریس بعد از SCI شما خواهد داد.
انواع بریس:
از انواع بریس مناسب جهت ضایعات نخاعی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- یقه فیلادلفیا
- دستگاه بیحرکتی فک پایین (SOMI)
- حلقه هالو
- جلیقه هالو
هنگامی که برای اولین بار مبتلا به آرتریت تشخیص داده میشوید، پزشک احتمالاً درمانهای غیرجراحی را برای تسکین ناراحتی و ناتوانی توصیه میکند. یکی از این توصیهها میتواند پوشیدن بریس باشد. شما میتوانید برای تهیه بریس آرتروز زانو به مرکز پلی کلینیک تخصصی ارتوپدی فنی دکتر فروغ، مراجعه نمایید. لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره با کارشناسان ما، از طریق تماس با شماره تلفن 02166576424 و شماره واتس آپ ٠٩٣٩٦٩٨٤٤٣٠اقدام فرمایید.
آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف
تلفن : 66576424 - 021
نظرات کاربران درباره این مطلب :
این فرم صرفا جهت دریافت نظرات ، پیشنهادات و انتقادات کاربران در مورد مطلب فوق میباشد .
به سوالات پزشکی در این بخش پاسخ داده نمیشود .
از ارسال پیام های تبلیغاتی در این بخش خودداری نمایید .
حداکثر طول مجاز برای متن پیام 500 کاراکتر است .